ریشههای زشت نویسی در فضای مجازی
توسعه روزافزون فناوریهای ارتباطی و گسترش ضریب نفوذ آنها باعث همهگیر شدن بهرهمندی از سختافزار و اپلیکیشنهای نوین ارتباطی شده است. گذشته از فرصتهای مثبتی که این فناوریها برای زندگی بشر دارند، تهدیدهایی را نیز میتوانند بهوجود آورند. بهطور مثال، مدتی است برخی کاربران فضای مجازی با هجوم به صفحات شخصی افراد مشهور جامعه مانند بازیگران سینما و تلویزیون و سیاستمداران، بیمحابا اقدام به فحاشی و زشتنویسی و تخریب چهره اجتماعی آنان میکنند. رفتاری که در بسیاری موارد به قهر این چهرهها از فضای مجازی یا ایجاد مشکل در زندگی شخصی و خصوصیشان منجر میشود.
قدرت کاذب در فضای مجازی
نخست، پدیده گمنامی؛ هرگاه افراد در وضعیتی قرار گیرند که براحتی شناسایی نشوند، قدرت کاذبی در خود احساس میکنند. این قدرت کاذب به آنها جسارت هرگونه اقدام تخریبی را میدهد. این افراد وقتی درکنار هم و در گروهی مشترک جمع میشوند دارای حس جسارت و بیباکی مضاعف شده؛ هویت خود را در پس نامهای جعلی مخفی و گروهی به پستهای اینستاگرامی و تلگرامی چهرههای مشهور جامعه اعم از سیاسیون و اهالی سینما و تلویزیون حملهور شده و فحاشی میکنند.
عامل دوم مربوط به فرهنگ برخورد با فناوریهای نوین ارتباطی است. در این بخش دو نوع فرهنگ دیده میشود؛ یکی فرهنگ مادی و دیگری غیرمادی. بخش اول شامل نوع ابزار و سختافزار ارتباطی است مانند موبایل و تلویزیون و بخش دوم نوع رفتار و هنجاری را شامل میشود که ما در استفاده از این ابزار داریم. هرگاه رشد این دو فرهنگ با یکدیگر مماس نباشد و فرهنگ غیرمادی عقبتر از مادی قرار گیرد شاهد رواج بداخلاقیها و زشتنویسیها در فضای مجازی خواهیم بود.
اگر امروزه شاهد هجوم برخی افراد به اینستاگرام افرادی چون دختر رئیسجمهور آمریکا، پایت بازیکن فرانسه، لیونل مسی و بسیاری دیگر از چهرهها هستیم و فحاشیهایی را میبینیم به این دلیل است که فرهنگ هنجاری و غیرمادی کاربران فضای مجازی جامعه ما از فرهنگ مادی بسیار عقب افتاده است.
ریشههای فحاشی در فضای سایبر
مورد نخست، ماهیت فضای مجازی و قابلیتهای انحصاری هر اپلیکیشن در فضای سایبری است. برخی از محیطهای مجازی استعداد بیشتری برای حضور دستهبندی نشده افراد دارند. به طور مثال فضای اینستاگرام از محیط غیرقابل پیشبینی برخوردار است. مشاهده یک تصویر زیبا میتواند مقدمه کنجکاوی، پیگیری، مشاهده و کشف یک فصل مشترک در مواردی چون همزبانی، تحصیلات همسو، آداب و زبان اجتماعی مشترک و علاقهمندی مشترک شود.